"Toon daadkracht, toon lef!"

Gisteravond vergaderde de gemeenteraad over de jaarrekening en de kadernota: twee belangrijke stukken ter controle van het college en een voorschot op de begroting die aan het einde van dit jaar wordt behandeld. Tijd voor o.a. de fractie van de VVD om terug te kijken op het afgelopen financiële jaar en vooruit te kijken naar de rest van 2017 en stiekem een klein beetje al naar 2018. De belangrijkste woorden: 'daadkracht' en 'lef'. De belangrijkste woorden: 'daadkracht' en 'lef'. Na jaren van actieve inzet door omwonenden van de spoorwegovergang bekend als 'de Vierpaardjes' is de kogel eindelijk door de kerk: de ondertunneling komt er! De VVD bedankt iedereen - omwonenden, betrokkenen, politici en bestuurders - voor hun inzet om dit mogelijk te maken. Naast de Vierpaardjes stonden er zoals gezegd nog twee belangrijke punten op de agenda: de jaarrekening en de Kadernota. Een betoog van fractievoorzitter Bart Kuntzelaers:

© 1Limburg

Voorzitter,

Allereerst: gegeven de financiële situatie van Venlo op dit moment ziet de VVD erg weinig ruimte om met voorstellen te komen voor nieuw beleid of ideeën die veel geld kosten. Deze raad is ambitieus, misschien wel ambitieuzer dan het college maar we worden momenteel beperkt in handelen doordat van de financiële polsstok een stuk is afgezaagd. Maar in goede samenwerking met onze raadscollega’s worden voorstellen ingediend waar we ons voordeel mee kunnen doen. Niet altijd hoeft zoiets in geld te worden uitgedrukt.
Jaarrekening
Werden we als raad al niet echt blij m.b.t. de ontstane tekorten in het sociale domein, de jaarrekening 2016 is ook niet bepaald een ruikertje rozen. Een aantal zaken die ons daarin opvallen waar we grote vraagtekens bij hebben:
-    De WAA maakt een verlies van maar liefst €4 miljoen (aandeel Venlo ongeveer 2,5 miljoen). Wat heeft dat voor een consequenties voor Venlo? Hoe is dit verwerkt in deze jaarstukken? We waren misschien wel veel te veel gewend aan de gebruikelijke verliezen maar het kan niet de bedoeling zijn dat verliezen blijven bestaan geacht college! Het is de bedoeling dat u deze onder controle brengt! Graag verneem ik hoe het college dat, en wel met een overtuigend verhaal, gaat aanpakken en oplossen.

-    Waar we als VVD verder grote moeite mee hebben is dat de accountant constateert dat de externe inhuur, ondanks het amendement in deze,  weer fors is overschreden:  9,7% i.p.v. de opgelegde 8% voor een totaalbedrag van €3.2 miljoen. Hoe kon dit alweer gebeuren? Waarom komt u daarmee niet naar de raad? Kunt u ons dan tenminste aangeven wat de stand van de externe inhuur tot op heden is? Kunt u ons garanderen dat u de afspraken, opgelegd in het amendement dit jaar en verder wel gaat nakomen? Kunt u überhaupt aangeven waarom een amendement van de raad genegeerd wordt?

-    Wederom constateren wij dat er fors verlies wordt geleden op de leges omgevingsvergunning. Het wil dit college maar niet lukken op dit gebied de tering naar de nering te zetten. Het moet toch mogelijk zijn de kosten van deze afdeling zodanig te drukken dat de leges kostendekkend zijn. Laat helder zijn : de VVD is geen voorstander van het verhogen van de leges, maar wenst een kostenefficiënte oplossing. In balans brengen doe je door de kosten te beheersen, iets waar deze gemeente nogal eens moeite mee heeft.
-    Geconstateerd wordt dat we een grotere instroom in de bijstand hebben dan een uitstroom. Dat mogen we niet accepteren. VVD heeft hierover al vorig jaar samen met de collega’s van de SP aan de bel getrokken. Blijkbaar was deze niet luid genoeg en hebben we een grotere klok nodig dus daar hang ik dat dan nu maar, bij wijze van spreken, aan! De uitstroom moet gestimuleerd worden. Werkgevers schreeuwen om personeel maar in Venlo loopt het aantal uitkeringsgerechtigden op, dat kan niet waar zijn! Er dient een masterplan te komen, ik kom daar later bij de Kadernota op terug.
-     WMO: in 2015/2016 is een aanpak ontwikkeld voor de doorontwikkeling van algemene voorzieningen. Algemene voorzieningen moeten ertoe leiden dat dure maatwerkvoorzieningen worden teruggedrongen. Toch lezen wij 'dat dit niet geleid heeft tot een toename van het aantal algemene voorzieningen'. 'De aanpak is niet aangepakt'. Moeten we hieruit concluderen dat besparingsdoelen vervolgens niet bereikt zijn of is het adagium dat algemene voorzieningen goedkoper zijn dan maatwerkvoorzieningen niet juist?
-     Wij lezen dat een aantal projecten in de voorbereidende fase zijn. Zoals de nieuwbouw van de scholen Taal&Lent alsmede de Wijnberg. Wij nemen aan dat deze projecten, gezien de financiële positie van Venlo, voorlopig ‘on hold’ gezet zijn. Is dat juist? Deze vraag geldt ook voor een haalbaarheidsstudie naar een nieuw zwembad op het Kazerneterrein.
-    Accountantsverklaring: Fijn dat we een goedkeurende verklaring hebben. Toch nog een lichtpuntje in deze donkere tijden.

Kadernota
Voorzitter, dan over de kadernota:
Er is een brief gestuurd naar de staatssecretaris waarvan ik zeker meen te weten dat deze keurig op een stapeltje beland is. Om nou te zeggen dat ik onder de indruk was van de brief…. nou nee…  Als wij écht iets willen bereiken in Den Haag zullen we toch veel beter ons best moeten doen en is het niet via het college dan wel via deze raad. We hebben als raad besloten om gezamenlijk het gesprek aan te gaan met de zorgaanbieders op 5 juli. Ik kijk daar zeer naar uit en verwacht daar veel van! Bovendien heb ik aan de andere fracties gevraagd om vooral 2e-kamerleden, liefst de woordvoerders voor Jeugd, WMO & Participatie aan de laten sluiten zodat ‘Ground-Zero’ Venlo als voorbeeld mag dienen hoe wij naar oorzaken & oplossingen zoeken en commitment krijgen vanuit de 2e-kamer. Als dát lukt voorzitter, heb ik ook hoop dat wij misschien, heel misschien,  financieel gesteund worden vanuit diezelfde kamer. Een slap briefje gaat echt niet helpen, daar is wel wat meer voor nodig.
Voorzitter, er valt iets te kiezen: Scenario A/B of wordt het toch …. C  ??
De VVD wil graag kiezen voor een toekomst bestendige gemeente, de basis op orde. Dit is de 4e kadernota van deze raad maar nog nooit heb ik mij zo doelloos en blind varend gevoeld als vandaag. Waar kiezen we eigenlijk voor? Ik zie wel een bedrag zijn in scenario C van 900.000,- voor aanpak laaggeletterdheid maar wat gaan we daarvoor doen dan? Ik heb geen idee en kan ook niet beoordelen of het efficiënt wordt besteed. U hebt eerst een heel andere klus te klaren en duidelijkheid te verschaffen over onze financiële positie. Daarom zeg ik “A” maar dat is totaal niet als vrijbrief bedoeld. Wij kunnen ons heel goed ook andere combinaties dan binnen de scenario’s zoals die geschetst zijn voorstellen. De VVD laat zich niet leiden door een schema maar wil zich uitspreken over inhoud en concrete voorstellen. De VVD vindt dat wij dat in gezamenlijkheid in de raad zullen moeten oppakken.
 
C2C
Al jaren zet Venlo in op C2C, terecht. Dat heeft geresulteerd in prachtige projecten (zoals het stadskantoor) die toonaangevend zijn. Daarnaast, en wellicht nog veel belangrijker, wordt duidelijk dat er ook een prima verdienmodel zit aan C2C of liever nog de circulaire economie. Diverse bedrijven in en rond Venlo onderscheiden zich met de focus in hun markt, verstevigen zo hun positie en creëren daarmee uiteindelijk werkgelegenheid. De aanjagende rol van de gemeente begint duidelijk vruchten af te werpen. De kennis en kunde rondom de circulaire economie in de regio Venlo biedt veel kansen om onderscheidend te zijn. Veel start-ups zien het levenslicht, aan aandacht uit de grenstreek geen gebrek, hogescholen en universiteiten pikken het op! (hierover volgt straks een gezamenlijke motie van diverse fracties)  De triple helix  in optima forma komt in zicht. Deze zou prima kunnen landen op en voedingsbodem kunnen vinden in de Greenport Campus, waar financieel zwaar op wordt ingezet voor de provincie. Samenwerking met de provincie op dit vlak lijkt dan ook zeer voor de hand te liggen om de aanjagende (en niet de uitvoerde) rol te kunnen blijven vervullen. Ja voorzitter, daar is natuurlijk ook geld mee gemoeid maar zoals ik al aangaf hebben wij feitelijk op dit moment géén zich op de gemeentelijke financiën voordat het lek in sociaal domein is gedicht en opgelost. Ik kom daarom rondom de begroting in het najaar hierop met alle plezier terug.
Sport, het houdt de mensen letterlijk en figuurlijk bezig. En dat eerste is goed. Sport is goed voor de gezondheid en verbindt mensen, waardoor ook het sociale aspect wordt onderschreven. Maar wat is nu precies de rol van de gemeente op sportgebied? De VVD heeft als eens vaker over de rol en de kosten van de combifunctionarissen gesproken. Hierover verschillen de meningen.  Nu dat het college wat steviger ook in andere dossiers heeft nagedacht over de rol van gemeente als regisseur in plaats van in de uitvoering gaan zitten wil daar nogmaals een balletje over opgooien. Voor de VVD is het heel belangrijk dat de gemeente haar rol, haar ambities en haar visie helder krijgt en naar buiten brengt. Wat kunnen de inwoners en verenigingen wél en wat niet verwachten van de gemeente en waar liggen welke verantwoordelijkheden? Samenwerking is van groot belang. Samenwerking met de GGD, waar duidelijk wat overlap ligt met betrekking tot taken die worden uitgevoerd, EN samenwerking met verenigingen en evenementen zoals De Venloop die optimaal gefaciliteerd zouden moeten worden om  Venlonaren die willen sporten hiertoe in staat te stellen. De kracht en het bereik van deze verenigingen en evenementen is vele malen groter dan initiatieven die vanuit de gemeentelijke organisatie worden geïnitieerd. De rol van gemeente zou ook hier coördineren. Faciliterend en stimulerend dienen te zijn.
De C2C gedachte, de circulaire economie en de kansen die dit alles biedt voor Venlo sluit aan bij de wens van de VVD om nog meer vorm te willen geven aan ‘Venlo Studentenstad’. Wat willen wij zijn en wat willen wij uitstralen als Venlo? Is het college in staat om, in uitvoering, nadrukkelijker vorm te geven aan Venlo Studentenstad, en hoe staat het daarmee? Welke ontwikkelingen zijn gaande, waar kunnen we stimuleren (of bijsturen)? In het gebruikelijke motie en amendementen festijn hadden we hier wellicht normaal zelf ook met een motie of amendement ingediend maar feitelijk zullen we pas in het najaar daar meer zicht hebben op ons huishoudboekje en zijn ook dan pas in staat om onderbouwde voorstellen in te dienen of te steunen.

Masterplan Participatie
Voorzitter, ik mij al opgewonden over het feit dat wij een netto instroom aan uitkeringsgerechtigden hebben in plaats van een uitstroom. Er zijn helemaal geen dure instrumenten nodig om daar meer swung in te krijgen. We zouden er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om het aantal dossiers wat een coach van de gemeente onder zich heeft aanzienlijk te verlagen, hierdoor uitstroom bevorderen! Zoiets betaalt zichzelf terug en wel direct. Ik lees nergens ‘schadelastbeperking’  dat moet veel meer leven! We hebben nu de pech met lege handen te staan en de wethouder geen 20 extra mensen kunnen toestaan om uit uitstroom te concentreren. Met de komst van de Participatiewet heeft de gemeente meer instrumenten tot zijn beschikking, zoals de mogelijkheid om een structurele loonwaardesubsidie te bieden aan werkgevers en een nieuwe voorziening beschut werk in te richten. De Participatiewet biedt gemeenten de ruimte om zelf te bepalen welke ondersteuning mensen nodig hebben om aan het werk te komen. Waar mogelijk moet maatwerk worden geleverd. Eigen regie en verantwoordelijkheid van de klant staan wat VVD betreft centraal. De gemeente gaat in gesprek met de klant. Afhankelijk van de situatie van de klant èn het gesprek wordt een traject aangeboden. Het doel van een traject is erop gericht om belemmeringen van de klant weg te nemen en vaardigheden te ontwikkelen, en zo de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. De VVD verwacht, nee EIST een plan van aanpak in september. Graag hoor ik een toezegging hierover van de wethouder aan deze gemeenteraad!

Duitsland
De tijdens de raadsrondrit geuite wens tot continuering van de aandacht met borging in de organisatie en ondersteuning van Raad en College vraagt een financiële inzet van ca. € 225.000 (bestaande uit kosten voor 2 fte gekwalificeerde medewerkers (schaal 12) + middelen voor uitvoering activiteiten). De huidige inzet, die vooral gericht is op de ondersteuning van de raad (werkgroep) en het bestuur beslaat ca 1,5 Fte. Bij een verdergaande borging van de aandacht in en de ondersteuning van de gemeentelijke organisatie ligt een beperkte uitbreiding van de capaciteit voor de hand. M.b.t. dit thema krijgt u een motie, kosten neutraal. Natuurlijk komen we hier in het najaar nog over te spreken als we het A-dossier gaan afsluiten. Mogelijk hebben we dan ruimte om meer te kunnen doen.

Blerick
College, de stad (lees: het centrum van Venlo) is op orde. De projecten van de afgelopen jaren zijn afgerond en we staan nog voor een opgave ten aanzien van het Kazerneterrein. Maar daar ligt tenminste een opdracht. Er zijn immers een aantal plekken in onze gemeente, en dan doel ik niet in zijn algemeenheid op de kernen, maar meer op een aantal specifieke wijken, waar we voor een enorme uitdaging staan. Een uitdaging voor u als voltallig college en een uitdaging voor ons als raad. Een uitdaging die moet resulteren in een opdracht. Een opdracht waar u de handschoen moet oppakken. Neem als duidelijk en schrijnend voorbeeld het Vastenavondkamp. Deze wijk heeft dringend en onmiddellijk hulp nodig van het voltallige college en onze samenwerkingspartners. Alle signalen staan daar op vuurrood: openbare orde en veiligheid (drugs, vernieling,  verkeersveiligheid), sociaal bezien (laaggeletterdheid (55%), uitkeringsgerechtigden, Multi-problem gezinnen) en ruimtelijk bezien (veel hoogbouw, 60% van niet-Nederlandse afkomst, veelal sociale woningbouw). Maar er gebeurd weinig tot niets… ja…. Door vrijwilligers…… petje af voor degene die de moed er nog inhouden. Burgers vinden geen gehoor, althans ervaren het als dat ze niet serieus worden genomen. Toon Daadkracht, Toon Lef! Niet vandaag, maar gisteren had er al een plan moeten liggen: dit was ook de oproep 2 jaar geleden al van de raad, wat heeft u daarmee gedaan? Waarom moeten wij hier zo vaak op terug komen in de raad? College, kunt u de toezegging hier en nu doen dat we dit jaar nog aan de slag gaan? Dat de buurt weer hoop kan krijgen? Dat we de mouwen opstropen? Dat we ook daar werken aan een toekomstbestendige gemeente?! De grens van onze gemeente houdt immers niet op bij ‘de stad’. En als u die toezegging doet, weet wel dat 39 raadsleden u op de vingers zullen kijken.

Bart Kuntzelaers

Fractievoorzitter VVD Venlo